[su_quote]Byliśmy na konsultacji u logopedy i dostaliśmy zalecenie, aby wykonywać ćwiczenia pionizacji języka. Czy możemy robić to w domu?[/su_quote]

Po co ta pionizacja języka?

 

Umiejętność unoszenia języka do góry jest nam potrzebna już od pierwszych chwil życia – maluch ssąc pierś matki unosi przednią część języka do góry, aby po dociśnięciu jej do podniebienia pobrać pokarm.

Choć o tym nie myślimy, w pozycji spoczynkowej nasz język również jest uniesiony.

źródło: https://www.myocorrect.com/omds

 

Co się dzieje, gdy język nie potrafi się pionizować?

 

Trudności związane z jedzeniem:

Problemy, jakie wywołuje brak pionizacji języka, mogą zacząć się już od pierwszego dnia życia dziecka, kiedy to noworodek nie jest w stanie językiem docisnąć brodawki sutkowej do podniebienia i tym samym pobrać pokarmu.

Nieprawidłowości ortodontyczne:

Prawidłowe ułożenie języka warunkuje rozwój szczęki u dziecka, co wpływa nawet na wygląd twarzy. Jeśli język w pozycji spoczynkowej leży na dnie jamy ustnej –wypycha zęby i prowadzi do wady zgryzu.

Problemy z wymową:

Osoby, które mają nieprawidłową pozycję spoczynkową języka, często oddychają torem ustnym, a stąd już prosta droga do seplenienia międzyzębowego (wady wymowy, w której język układa się pomiędzy górnymi i dolnymi zębami). Pionizacja języka jest też niezbędna do wymowy wielu polskich głosek.

 

Które głoski wymagają pionizacji języka?

 

Wśród głosek, które wypowiadamy z uniesionym do góry językiem, są: t, d, n, l – powinny one pojawić się do 3 roku życia dziecka. Jeśli maluch nie potrafi unieść języka do góry, najczęściej będą one wymawiane z językiem pomiędzy zębami lub zastępowane przez inne głoski. Dziecko mówi np. kaka zamiast tata, gom zamiast dom, jajka zamiast lalka.

W 4-5 roku życia dziecka powinny pojawić się głoski tzw. szumiące, czyli sz, ż, cz, dż. Do ich wymowy również konieczne jest uniesienie języka do góry. Podobnie jest z najtrudniejszą głoską systemu języka polskiego – r, którą poprawnie powinien wypowiadać sześciolatek.

 

Co zrobić, jeśli dziecko nie potrafi unieść języka do góry?

 

Najpierw trzeba wykluczyć czynniki, które uniemożliwiają dziecku uniesienie języka, np. zbyt krótkie wędzidełko podjęzykowe (zob. wpis o wędzidełku) lub nieprawidłowe napięcie mięśniowe (którego oceny dokonuje fizjoterapeuta). Jeśli jesteśmy pewni, że dziecko nie tyle nie może co nie potrafi unieść języka do góry, możemy zacząć ćwiczenia. Najlepsze efekty uzyskamy dzięki regularności, rodzic powinien ćwiczyć z dzieckiem każdego dnia.

Przykładowe ćwiczenia pionizacji języka:

 

  • Kląskanie przy szeroko otwartych ustach
  • Dotykanie czubkiem języka kolejnych zębów górnych po wewnętrznej stronie
  • Przesuwanie językiem wzdłuż podniebienia („malowanie sufitu”)
  • Dotykanie czubkiem języka naprzemiennie dwóch ostatnich górnych zębów
  • Dotykanie czubkiem języka wałka dziąsłowego (miejsce za górnymi ząbkami)
  • Utrzymywanie małego kawałka jedzenia (najlepiej sprawdzają się okrągłe płatki cheerios) na czubku języka, przyciśniętym do górnego wałka dziąsłowego i utrzymywanie w tej pozycji aż płatek się rozpuści
  • Smarowanie wałka dziąsłowego miodem/dżemem/nutellą i zlizywanie słodkości przy szeroko otwartych ustach
  • Kreślenie czubkiem języka kółek na podniebieniu
  • Utrzymywanie języka przy wałku dziąsłowym, usta otwierają się i zamykają, a język nie spada
  • Unoszenie napiętego języka do góry przy mocno otwartych ustach tak, aby czubek niczego nie dotykał
  • Próby unoszenia boków języka do góry (można środek języka przytrzymać słomką lub patyczkiem po lizaku)
  • Gdy powyższe ćwiczenie będzie się udawać bez pomocy dorosłego – unoszenie języka w kształcie łyżeczki (z uniesionymi bokami) do podniebienia
  • Przyssanie języka do podniebienia przy szeroko otwartych ustach (można zacząć to ćwiczenie od powolnego kląskania, gdy język będzie u góry – zatrzymujemy go)
  • Szybkie uderzanie językiem o górne dziąsła jak przy wymowie głoski t (język nie wychodzi poza ząbki)